درگاه خواجه بنده نواز

سید والشریف کمال الدین بن محمد بن یوسف الحسینی که در میان جامعه هند، به نام بنده نواز یا گیسو دراز شناخته می شود، در تاریخ 7 اوت 1321 میلادی در شهر دهلی متولد شد. وی یک اندیشمند و عالم اهل سنت حنفی و از زاهدان سلسله صوفیسم چشتی هند بود. او شاگرد و جانشین زاهد برجسته صوفی هند نصیر الدین چراغ دهلوی بود. پس از فوت استادش چراغ دهلوی، گیسو دراز به عنوان جانشین وی مورد احترام و تکریم همگان قرار گرفت.. گیسو دراز شیوه زندگی صوفیانه چشتی را در جنوب هند به مردمان آن مناطق معرفی و پایه گذاری نمود و  سرانجام به دعوت تاج الدین فیروزشاه سلطان سلسله بهمنی دکن هند در مکانی به نام گلبرگا مکانی نزدیک شهر بنگلور هند از ایالت کارناتاکا اقامت گزید. پس از خدمات بسیار به جامعه هند به ویژه هند در جهت ترویج علوم مختلف بالخص دینی در اول نوامبر 1422 میلادی در شهر خود به دیار باقی شتافت. وی در زمان زندگی خود به همزیستی مسالمت آمیز و تفاهم میان جامعه هند و ادیان مختلف تاکید داشت. امروزه بارگاه وی به عنوان آرامگاه برای مشتاقان و علاقمندان پذیرای

زندگی نامه

محمد بن یوسف الحسینی در سال 1321 میلادی در  تاریخ 7 اوت 1422 در دهلی متولد شد و در تاریخ 10 نوامبر 1422 در منطقه گلبرگا چشم از جهان فرو بست. او از نوادگان حضرت علی (ع) بود. اجداد او در هرات افغانستان زندگی می کردند. یکی از اجداد او از هرات به دهلی آمد و در پایتخت هند ساکن شد. پدرش حضرت سید والشریف محمد بن یوسف مردی پارسا و ارادتمند به حضرت نظام الدین اولیا بود (حضرت نظام الدین (1325-1236) چهارمین زاهد مقدس از خاندان چشتی بود. گفته می شود که این قدیس صوفی اسوه تسامح بود و از این رو در میان مردم از همه ادیان محبوب شد.)

 محمد بن یوسف الحسینی معروف به بنده نواز چهار ساله بود که همراه با خانواده از دهلی به دولت آباد در منطقه دکن هند مهارجرت کرد. در پانزده سالگی برای تعلیم و تربیت توسط نصیر الدین چراغ دهلوی به پایتخت هند باز گشت. وی همچنین شاگرد اندیشمندان بزرگ اسلامی نظیر تاج الدین بهادر و قاضی عبدالمکتدر و کثالی و غیره بود. در جوانی تبلیغ دین مبین اسلام و طریقه صوفیه چشتیه را وظیفه خود  دانست و در شهر های مختلف همچون دهلی، میوات ، چاندر، چترا ، برودا و غیره مشغول شد.

عنوان گیسو درزا از استاد خود اقباس کرده است. روزی همراه با شاگردان دیگر پالان حضرت نصیرالدین را حمل می کرد. موهای بلندش زیر پا گیر کرد و درد شدیدی را احساس کرد. اما او به پیر خود عشق و احترام بی نهایت داشت، به همین خاطر این درد را تحمل کرد و آن را بروز نداد. وقتی حضرت نصیرالدین محمود از این موضوع مطلع شد بسیار خوشحال شد و این دوبیتی فارسی را خواند:

هر که مرید سید گیسو دراز شد           والله خلاف نیت که او عشق باز شد

لقب «گسو دراز» را از استادش اینگونه اقتباس نمود.

 جامعه هند به علت رفتار مناسب و طرز فکر او به او القبای همچون ابوالفتح، گیسو دراز و بنده نواز دادند. وی پس از عمری فعالیت در زمینه تبلیغ دین در شهر گلبرگا در نزدیگی شهر بنگلور مرکز ایالت کارنتاکا دار فانی را وداع گفت. علاقه مردم به وی باعث شد که بارگاهی بر مزار ایشان بنا شود و هر ساله خیر کثیری از مشتاقان برای بازدید به این درگاه در شهر گلبرگاه می روند.

بارگاه    

بارگاه بنده نواز یکی از مهمترین درگاه ها و زیارتگاه های صوفیان در هند به شمار می آید. این درگاه در گلبرگا در ایالت کارناتاکا واقع شده است و سالانه خیل کثیری از پیروان صوفیسم چشتیه از شهرهای مختلف هند و حتی کشورهای دیگر برای زیارت مرقد وی به گلبرگا می روند.

آثار

بنده نواز حدود 195 کتاب به زبان های عربی، فارسی و اردو نگاشته است. بزرگترین اثر او، تفسیر ملکات می باشد که اخیراً در یک کتاب گردآوری شده است. او کتابی به نام معراج العاشقین به زبان اردو و زبان محلی ایالت کارناتاکا نیز در مورد پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) به رشته تحریر درآورده است. او را می توان از جمله اولین صوفی های شمرد که زبان محلی را با زبان اردو تلفیق داد و توانست آثاری زیبا و مورد پسند آن ایالت را به رشته تحریر درآورد.

وی همچنین رساله‌های متعددی در آثار ابن عربی و سهروردی نوشت و آثار این علما را در دسترس دانشمندان هندی قرار داد و بعدها نقش عمده‌ای در تأثیرگذاری بر اندیشه‌های معارفات (عرفانی) داشت.

تفسیر قرآن مجید، شرح مشارق، شرح فقه اکبر، شرح ادب المردین، شرح تعارف، رساله سیرات النبی، ترجمه مشرق، معرف، ترجمه عوارف، شرح فصول الحکم، ترجمه ریسالا کشریا، هوا آساهی قوت القلب و غیره جزء کوچکی از آثار وی قلمداد می شود.

https://www.awliyah.com/product/hazrat-khwaja-banda-nawaz/

https://en.wikipedia.org/wiki/Bande_Nawaz

تهیه کننده: ذاکر حسین شیخ   و محمد علی ابوطالبی